8 juni 2011

Verwonderdagboek

Een jonge wilde eend
Als je zelf in staat bent tot verwondering, herken je dit natuurlijke proces veel beter bij kinderen. Veel  volwassenen verwonderen zich niet meer. Ze nemen hun omgeving voor lief. Stellen geen vragen meer. Juliette Walma van der Molen, onderzoeker en trainer in Twente, ontwikkelde daarom het verwonderdagboek voor volwassenen. Ze vraagt leerkrachten om enkele weken elke dag een verwonderdagboek bij te houden en doet dat zelf ook.
Gisteren maakte ik iets mee dat zo in een verwonderdagboek kan. Ik had een heerlijke maaltijdsalade gekocht en wilde die aan de rand van een vijver op eten. Twee wilde eenden scharrelden een beetje in de buurt en kwamen dichtbij mij staan in de hoop iets van mijn eten te kunnen pikken. Daar had ik geen zin in en ik liep weg van de vijver naar een groot blok voor de aula van de TU Delft. Mm, wat goed dat ik hier nu zit. Lekker in de zon mijn salade opeten. Ik had nog maar een paar happen genomen of manlief en vrouwlief eend stonden weer gretig te wachten. Ik was blijkbaar achtervolgd. Opnieuw maak ik een move, nog verder weg van de vijver, nu ben ik onvindbaar.

Ik ben echt verbaasd als de eenden opnieuw voor mij staan. De salade is gelukkig op. Ik bekijk ze aandachtig. Het is inderdaad hetzelfde paar, het vrouwtje ziet er even verfromfraaid uit in haar nek als het exemplaar bij de vijver. Ik wist niet dat eenden zo slim waren. Ik loop weer naar mijn werk en bedenk: dit is nu echt iets voor een verwonderdagboek en begin vragen te formuleren. Kunnen eenden een spoor volgen? Volgen ze mijn spoor of het spoor van de salade? Ruiken ze de kip in mijn bakje? Of kunnen eenden mensen uit de verte herkennen en weten ze nog: dat is die dame met de salade? Of hebben ze toegekeken en gezien waar ik ging zitten? En waarom vliegen ze niet gelijk mee? Je zou een klein onderzoekje kunnen doen. Met verschillende soorten eten, kijken of de eenden kijken hoe iemand met eten wegloopt, kijken of de eenden ook achter iemand aan gaan die nog verder weg gaat zitten. Wat gaat er toch in die eendenkopjes om?

Door het idee van het verwonderboek besef ik hoe leuk het is om vragen te stellen aan de omgeving en ook hoe weinig ik weet van eenden. Als ik een bioloog of een psycholoog tegen kom, heb ik een hoop voor vragen. Ik neem mij voor om twee weken een verwonderboek bij te houden. Of, misschien wel zes weken omdat iets dan een gewoonte gaat worden. Of is verwonderen nooit gewoon?