Designed by Kids: rekenspel van leerlingen komt op de markt

Eveline en ik (Remke) zijn super trots vandaag. Vier maanden geleden gaf leermiddelenleverancier Heutink leerlingen van de Cornelius Musius school de opdracht om een spel te ontwikkelen om op een leuke, goede manier de tafels te leren. Wel negen spelconcepten zagen het daglicht en vanochtend hebben de leerlingen een zeer overtuigende eindpresentatie gegeven van het Grote Goudmijnspel dat al eerder door Heutink als kansrijk was geselecteerd.

Designed by Kids haalde het jeugdjournaal van 22 juni 2011

Heutink is enthousiast. "Dit is echt een goed spel en daarom brengen we het op de markt" reageert Petri Duysters. "Het spel is uniek doordat het elementen uit internetgames bevat. Ik geloof niet dat volwassenen dit hadden kunnen bedenken".
Het Designed by Kids is een samenwerkingsproject van het Wetenschapsknooppunt Delft, ontwerpbureau Meeple en Heutink. Als knooppunt hebben we dit project geïnitieerd om te ontdekken hoe de probleemoplossende werkwijze van ontwerpers van de TU Delft gebruikt kan worden in het techniek en natuuronderwijs op een basisschool. Het primair onderwijs is wel op kennis gericht, maar nog onvoldoende op problemen oplossen en zelf creëren. Leerlingen krijgen te weinig kansen om hun creativiteit in te zetten en te ontwikkelen terwijl de economie en samenleving juist zitten te wachten op deze talenten.

Het spel en de presentatie van de leerlingen is overtuigend. Met het goed beantwoorden van een som uit één van de tafels verdien je munten. Die munten kan je inzetten om leuke spullen te kopen waarmee de mijnwagen sneller kan, of waarmee je andere kinderen dwars kan zitten. Daarnaast zijn er mystery places waar je bijvoorbeeld op een ijsblok struikelt en een aantal plaatsen terug glijdt. De spelregels zijn makkelijk. Het is op verschillende niveaus te spelen, omdat de tafels steeds moeilijker worden. En het is leuk en spannend om te spelen.

Het ontwerpproces werd begeleid door Yasmina Spaans en Jolien Boere, leerkrachten van de Cornelius Musius school, en door Joke Visschedijk van ontwerpbureau Meeple. "Het is een enorme win-win situatie," vertelt Yasmina. "Heutink en het ontwerpbureau hebben nu een mooi spel en wij hebben er op school heel veel aan gehad. De leerlingen hebben geleerd om als ontwerpers te denken." Ze kregen deelopdrachten zoals:

Jullie gaan uitzoeken hoe je iets kan leren:

Hoe kun je iets van een spel leren?
Hoe kun je tafels leren?
Wat moet je eigenlijk precies leren van de tafels in groep 4 en 5?
Maak een aantal eisen en wensen voor het spel dat we gaan ontwerpen

Het project is volgens een gestructureerd ontwerpproces verlopen. "Precies zoals studenten op de TU Delft een ontwerpproces doorlopen" stelt Arjen Jansen, universitair docent bij Industrieel Ontwerpen. De kinderen begonnen met brainstormen en uit die hele hoop ideeën ontstonden negen spelconcepten. Daarvan hebben ze er vier uitgewerkt en bij de doelgroep, jongere leerlingen uit groep 4/5, getest. Ze interviewden meesters en juffen over hoe je tafels kunt leren en spraken met jongere kinderen. Steeds hielden ze rekening met de eisen (dit moet echt) en de wensen (dit willen we graag) die ze hadden opgesteld door deze gesprekken en door wat ze van de opdrachtgever Heutink hadden meegekregen.

Tafels leer door te bewegen. Het concept Tafeltwister is nog niet door ontwikkeld

De vier uitgewerkte concepten werden aan Petri Duysters van Heutink gepresenteerd. Het was niet makkelijk om te kiezen omdat ze alle vier goed waren. Het tafeltwisterspel heeft het net niet gehaald omdat het tijd kost om patenten te regelen. Het door Heutink uitgekozen spel is verder ontwikkeld door de hele klas. Meeple maakte samen met leerlingen het uiteindelijke prototype met apparatuur van het Science Centre Delft en bleef in de vormgeving dichtbij de tekeningen en het prototype van de leerlingen. Arjen Jansen tegen de leerlingen: “Jullie hebben goed geluisterd naar wat de opdrachtgever/spelleverancier belangrijk vindt, dat is bij lang niet alle ontwerpers zo”. Een overzicht van alle stappen in het ontwerpproces en beeldmateriaal treft u aan op de Designed by Kids website.

Het prototype door leerlingen gemaakt met apparatuur van het Science Centre

Creatief ontwerpen op de basisschool is in het begin wel even wennen. Yasmina vertelt: “Soms raakten de leerlingen een beetje in de war omdat Joke van Meeple eerst had aangegeven dat ze een idee leuk vond en daarna nog met een ander idee kwam. Ik zag de verwarring en ging in gesprek hierover met de leerlingen. Ik vertelde leerlingen dat ik dit ook niet was gewend. Je weet van te voren niet hoe het eindresultaat er uit gaat zien. Heel veel ideeën zijn tegelijkertijd waardevol. Om tot een goed ontwerp te komen ga je eerst heel veel verzinnen en dan pas kiezen." Joke Visschedijk vertelt ook dat het uitwerken en tot in de details doordenken van een concept hoort bij het ontwerpen. Joke: "Ik ging doorvragen en leerlingen vroegen dan: is het dan nu nog niet goed. Het was zeker goed. Maar als je als ontwerper een prototype maakt, dan bedenk je ook heel precies hoe het bord eruit, hoe de kaartjes er uit zien en hoe de spelregels zijn".

Vanavond om 18.45 is Designed by Kids in het Jeugdjournaal. En na de zomer organiseren het Wetenschapsknooppunt Delft, Heutink en ontwerpbureau Meeple een vervolg met een nieuwe opdracht. Dit vervolg komt er met meer pilotscholen omdat we willen uitvinden hoe dit project door leraren begeleid kan worden met slechts een beperkte inzet van TU-ontwerpers. Houdt u van coachen, leerlingen laten samenwerken en het stimuleren van creativiteit en is uw school in de regio Den Haag/Delft? Meldt u dan aan bij Eveline Holla van het Wetenschapsknooppunt Delft. Zie onze nieuwsbrieven in de rechterbovenhoek voor meer informatie en contactgegevens.

De oprechte complimenten die de kinderen ontvangen van Heutink, van ouders, van leerkrachten en van ontwerpers van de TU Delft bewijzen voor mij opnieuw dat creatief ontwerpen thuis hoort op de basisschool. Leerlingen van de Cornelis Musius school waren volgens de betrokken leraren erg goed in het voortdurend oplossen van alle kleine en grote problemen die ze tegen kwamen. De leerlingen, hun ouders en leerkrachten en ook ik kunnen haast niet wachten tot het spel uitkomt. Heutink gaat nu zelf het spel testen, een sample laten maken in China en dan...komt het spel uit. In ieder geval in februari 2012 en misschien nog dit jaar in de sinterklaas- en kersttijd.