boomhut in ecodorp |
Door Remke
Eveline en ik bekeken deze week de plannen voor de kleuterprojecten en vroegen ons bij elk plan af: hoe stimuleer je de fantasie van kleuters? Wat hebben zij nodig om een origineel 'ding' te ontwerpen? We merkten dat de plannen goed in elkaar zaten als het gaat om het begrijpen, het op een onderzoekende manier opdoen van kennis en vaardigheden, maar dat het stimuleren van creativiteit nog minder in de plannen zat.
We hebben daarom wat ideetjes bedacht en we zijn benieuwd wat jullie ervan vinden. Als voorbeeld nemen we het project dat gaat over warmte en kou. In dit project staan kinderen eerst stil bij wat warm is en wat koud is. Onderdeel van het ervaren en onderzoeken is een spel waar ze heel dicht bij elkaar gaan staan en heel ver uit elkaar. Je blijft warm door andere mensen, maar ook door kleding en door warme huizen te bouwen. De kleuters gaan daarna een huis verzinnen en maken. Een huis waar je lekker warm in blijft. Of, misschien wel lekker koel als er veel zon is.
Ratatosk Helen en Hard |
Zou je kleuters kunnen inspireren met behulp van voorbeelden van huizen? Onderzoekers van onderwijs denken daar nog al verschillend over. Sommigen zijn tegen het gebruik van voorbeelden omdat iedereen dan precies hetzelfde gaat maken. Dat is ook zo als je maar één voorbeeld laat zien en de indruk wekt dat de klas dat voorbeeld moet gaan namaken, Andere onderzoekers geven aan dat het juist belangrijk is om veel verschillende voorbeelden te laten zien, die prikkelen de fantasie en laten zien hoeveel mogelijkheden er zijn. Het is wel belangrijk om te benadrukken dat je als juf of meester graag wil dat ze zelf iets anders bedenken.
Hoe kom je aan voorbeelden?
· Zelf op internet foto's van bijzondere huizen opsporen; een iglo, een huis van een bijzondere architect, een boomhut..
· Kleuters vragen om voorbeelden: tegenover oma's huis staat een molen daar kan je ook in wonen, mijn familie komt uit Marokko en daar zijn de huizen heel anders…
· Wonderlijke huizen zijn ook in voorleesboeken te vinden.
Terunobu Fuji |
Een andere manier om te komen tot een nieuw ontwerp is het werken met sprookjesfiguren. In een project in Engeland ontwierpen kleuters eigen koekjes. Ik herinner me een jongetje die Winnie the Pooh koekjes had gemaakt in de vorm van een berenvoetje met grappige rode nageltjes. Het zag er heerlijk uit. Wat zou er uitkomen als je kleuters een huis voor een sprookjesfiguur, voor een personage uit een voorleesboek of voor een dier laat ontwerpen?
Voor oudere kinderen is het boeiend om ze bijvoorbeeld bij aardrijkskunde te laten verdiepen in een heel ander klimaat en om dan huizen te ontwerpen. Een ander klimaat prikkelt de fantasie omdat de oplossingen die je goed kent, niet werken. Ook is het werken met fantasielanden mogelijk. In het handzame boekje “Flatland” verzint Edwin A. Abbott een bijzondere wereld met een eigen klimaat. In deze wereld zijn geen drie dimensies zoals bij ons, maar slechts twee. In de wereld van de platlanders, zoals de bewoners heten, zijn alle voorwerpen plat. Uiteraard zijn de huizen in platland ook heel bijzonder, met speciale bescherming tegen regen en een aparte ingang voor de driehoekige, vierkante mannen en eentje voor lijnvormige vrouwen.