Of je nu in Nederland, Amerika of China woont, ieder land en cultuur heeft feesten waar speciaal eten bij hoort. Pepernoten bij Sinterklaas, paaseitjes bij Pasen en Turks fruit op het Kleine Feest dat ook wel Suikerfeest wordt genoemd. Tijdens het joodse Bar Mitswa wordt met snoep gegooid, bij Halloween en Sint Maarten gaan kinderen langs de deuren om snoep op te halen.
Hulp nodig bij het inpakken!
Bij elk feest wordt er veel lekkers gegeten. Al die bergen lekkers moeten worden gemaakt, ingepakt en verkocht. Of het nu gaat om de Zwarte Pieten en Sinterklaas of de bakkers die lekkere dingen maken, ze zijn erg druk met de feestdagen. Soms hebben ze helemaal geen tijd om zelf feest te vieren, vraag het maar eens aan een banketbakker. De kleuters van de Achtsprong in De Lier hebben daarom voor Sint en Piet een pepernoteninpakmachine op windenergie gemaakt.
Leergesprek over wind
Nadat de kleuters zich hadden ingeleefd in het probleem, zijn ze op onderzoek uitgegaan naar wind als bron van kracht en energie. In de kring stelde juf Marian en TU-studente Ellemieke de kleuters vragen over wind. Vooral de vraag of wind altijd leuk is, maakt duidelijk hoe veel kracht de wind kan hebben. Wind kan een bal laten wegrollen. Soms is er zelfs een orkaan en worden auto's en huizen weggeblazen. Als je in de wind loopt ga je steeds harder en een zeilboot vaart op wind, zo wisten de kleuters te vertellen.
Bij elk feest wordt er veel lekkers gegeten. Al die bergen lekkers moeten worden gemaakt, ingepakt en verkocht. Of het nu gaat om de Zwarte Pieten en Sinterklaas of de bakkers die lekkere dingen maken, ze zijn erg druk met de feestdagen. Soms hebben ze helemaal geen tijd om zelf feest te vieren, vraag het maar eens aan een banketbakker. De kleuters van de Achtsprong in De Lier hebben daarom voor Sint en Piet een pepernoteninpakmachine op windenergie gemaakt.Leergesprek over wind
Nadat de kleuters zich hadden ingeleefd in het probleem, zijn ze op onderzoek uitgegaan naar wind als bron van kracht en energie. In de kring stelde juf Marian en TU-studente Ellemieke de kleuters vragen over wind. Vooral de vraag of wind altijd leuk is, maakt duidelijk hoe veel kracht de wind kan hebben. Wind kan een bal laten wegrollen. Soms is er zelfs een orkaan en worden auto's en huizen weggeblazen. Als je in de wind loopt ga je steeds harder en een zeilboot vaart op wind, zo wisten de kleuters te vertellen.
Zelf wind maken
De kleuters bedachten ook hoe je zelf wind kan maken. Je kan wind maken door te blazen, met je handen te wapperen of met een papiertje. Door hard met een jutezak te wapperen, voelen andere kinderen de wind. En in het 'balspel' blazen ze de propjes papier van de tegenstander van tafel. Deze onderzoeksactiviteiten zijn leuk en plezierig als je het aan de kinderen vraagt. Je kan er eindeloos op variëren en je leert hoe de dingen werken.
Goed voor de motorische ontwikkeling
De vervolgvraag was 'Kan je wind gebruiken om de pepernoten in kleine zakjes in te pakken?'. TU-studente Ellemieke kwam met een ontwerptekening waarin een windmolentje een lopende band met schepbakjes aandraait. Hoewel de kleuters nog geen echt beeld hadden van de oplossing, gingen ze wel aan de slag met molentjes. Dit om te ontdekken hoe je een goed draaiend molentje maakt. Ze proberen verschillende versies van de molens uit. Prikken, vouwen en de wieken op rietjes steken. De molen is klaar. Ook oefenden ze het vouwen van de schepbakjes.
 |
| Ontwerptekening pepernotenmachine |
Techniekactiviteiten dragen zo bij aan de lichamelijke ontwikkeling van kinderen. Als kinderen met techniek bezig zijn, oefenen zij telkens hun lichaam. Grove motoriek door bijvoorbeeld boomstammen te tillen en een echt vlot te bouwen. Kinderen leren steeds beter hun handen, benen, voeten en armen te gebruiken en worden steeds behendiger.Daarnaast oefenen kinderen in hun fijne motoriek door bijvoorbeeld te tekenen, kleine schaalmodellen te maken, gebruik van gereedschap. De bewegingen gaan van grof naar steeds fijner.
Samen een pepernoteninpakmachine maken en testen
Wat vindt de Sint ervan?
Succesfactoren
Het leuke van dit project is dat het goed om kleuters is afgestemd. De succesfactoren zijn volgens ons:
1. Vanuit de eigen ervaring werken: kleuters benoemen zelf de kracht van wind en onderzoeken dit vervolgens.
2. Kleuters oefenen hun motoriek eerst in kleine deelontwerpen (molen, bakje)
3. Met behulp van een bouwtekening zet een groep leerlingen samen de hele machine in elkaar. Zo leren ze over energie en overbrengingen.
4. De machine werkt niet in één keer. De kleuters ontdekken zelf hoe het beter kan. In een engelstalige boekje over machines die op wind werken, is ook bewust gekozen om een bouwtekening te geven van een machine die niet werkt. Door vragen te stellen en kinderen iets te laten aanpassen, werkt het wel. Zo heb je én het voordeel van structuur en steun door een bouwtekening én de ervaring van het zelf ontdekken.
 |
| Werkt de windmolen? Hoe kan je de molen verbeteren? Bron: Bernie Zubrowski, Wheels at Work. |
5. De kleuters maken iets wat met een fabriek te maken heeft. Een excursie naar een fabriek waarin dingen geautomatiseerd zijn (of het nu broden inpakken is of tandpasta in tubes krijgen) past bij het project. Een you-tube filmpje bekijken is ook een optie.
6. De koppeling aan lekker eten maakt dat het project bij elk feest kan.
We zijn nog niet 100% tevreden over de aanpak. De stap van windenergie naar een pepernotenmachine vinden we best wel groot voor de kleuters. Hoe zou je dat nog soepeler kunnen laten verlopen? En, kunnen we het ontwerp van de machine nog verbeteren zodat de machine de pepernoten echt kan opscheppen en in zakjes aflevert?
Literatuurreferenties
Bernie Zubrowski, Wheels at Work, A Boston University Children's Museum Activity Book. Een geweldig leuk boek waarin kinderen met afvalmateriaal en eenvoudige spullen geweldige dingen met wielen kunnen bouwen.
